เอ็นฝ่าเท้าอักเสบ

เคยหรือไม่เมื่อตื่นนอนในตอนเช้าและก้าวเท้าลงพื้นจะเกิดอาการปวดบริเวณฝ่าเท้าและส้นเท้า ถ้าเคยนั่นหมายถึงคุณอาจเริ่มเป็นโรคเอ็นฝ่าเท้าอักเสบแล้ว เอ็นฝ่าเท้าอักเสบหรือที่เรียก กันว่า "รองช้ำ" เกิดขึ้นเนื่องจากมีการบาดเจ็บหรืออักเสบของเอ็นฝ่าเท้าบริเวณ ที่เกาะกับกระดูกส้นเท้า

ผู้ที่เป็นโรคเอ็นฝ่าเท้าอักเสบจะมีอาการปวดและกดเจ็บบริเวณส้นเท้าในระยะแรกอาจเกิดอาการภายหลังการออกกำลังกาย เดินหรือยืนนานๆ แต่ถ้าอาการมากขึ้นผู้ป่วยจะรู้สึกปวดส้นเท้าตลอดเวลา ลักษณะเฉพาะของโรคนี้คือเมื่อลุกขึ้นเดิน 2-3 ก้าวแรกหลังจากตื่นนอนในตอนเช้าหรือหลังจากนั่งพักขาเป็นเวลานานจะรู้สึกเจ็บบริเวณส้นเท้า เนื่องจากเกิดการกระชากของเอ็นฝ่าเท้าที่อักเสบอย่างทันทีทันใด แต่เมื่อเดินไประยะหนึ่งเอ็นฝ่าเท้าจะค่อยๆยืดหยุ่นขึ้น อาการเจ็บส้นเท้าจึงค่อยๆทุเลาลง

แม้จะเป็นๆหายๆ แต่ถ้าปล่อยไว้ไม่ดีแน่ เพราะอาการเจ็บปวดส้นเท้าเรื้อรังจะส่งผลกระทบอย่างมากกับการทำกิจวัตรประจำวันและการทำงาน เนื่องจากผู้ป่วยจะเกิดความเครียด วิตกกังวล และอาจมีหินปูนเกิดขึ้นบริเวณกระดูกส้นเท้าที่เอ็นฝ่าเท้ายึดเกาะอยู่ นอกจากนี้อาจทำให้เกิดอาการปวดข้อเท้า ปวดเกร็ง และตึงของกล้ามเนื้อน่องและเอ็นร้อยหวาย เนื่องจากจังหวะการเดินหรือลงน้ำหนักที่ผิดปรกติไปจากอาการเจ็บส้นเท้า

โรคเอ็นฝ่าเท้าอักเสบ รักษาโดยวิธีไม่ผ่าตัดเป็นหลัก ประมาณร้อยละ 80-90 ของผู้ป่วยอาการจะดีขึ้น แต่ต้องใช้ความอดทนในการดูแลรักษาตัวเอง(อาจใช้เวลานานถึง 2-6 เดือน)และต้องอาศัยหลายๆวิธีประกอบกันคือ

1.การใช้ยา อาจเป็นยากินเพื่อลดอาการปวดและอักเสบ ถ้าอาการไม่ดีขึ้นอาจใช้ยาฉีดสเตียรอยด์ฉีดเฉพาะที่เพื่อลดอาการอักเสบ แต่จะจำกัดการใช้เพียง 2-3 ครั้ง

2.การลดหรือแก้ปัจจัยเสี่ยงต่างๆ เช่น ลดน้ำหนัก ลดการออกกำลังกายที่หนักเกินไป

3.การเปลี่ยนหรือแก้ไขรองเท้าให้ถูกลักษณะขึ้น โดยเลือกรองเท้าที่มีส้นนุ่มๆ หรือใช้แผ่นรองส้นเท้าที่นุ่มๆมาติดเสริมในรองเท้า ผู้ที่มีฝ่าเท้าแบน อาจเลือกใช้แผ่นรองที่บริเวณอุ้งเท้าเพื่อไม่ให้เท้าล้มเวลาเดินลงน้ำหนัก และควรใส่รองเท้าส้นนุ่มๆเดินในบ้านด้วย

4.การทำกายภาพบำบัดด้วยตนเอง ประกอบด้วย

-การประคบร้อนหรือเย็น

-การยืดกล้ามเนื้อน่องและเอ็นฝ่าเท้า โดยในการยืดต้องทำค้างไว้ 10 วินาที ทำประมาณ 10 ครั้ง ควรทำก่อนลุกขึ้นเดินหลังตื่นนอนและหลายๆครั้งต่อวัน

ในกรณีที่ผู้ป่วยดูแลตนเองอย่างเต็มที่โดยวิธีไม่ผ่าตัดแล้วยังมีอาการเอ็นฝ่าเท้าอักเสบอยู่ อาจต้องผ่าตัดเพื่อเลาะเนื้อเยื่ออักเสบและยืดเอ็นฝ่า เท้า หรือเอาหินปูนที่เกาะบริเวณกระดูกส้นเท้าออก

หากปล่อยทิ้งไว้ไม่ได้รับการรักษาจนลุกลามอาจส่งผลร้ายคือเกิดการอักเสบของข้อต่อและกล้ามเนื้ออื่นๆในขาเดียวกัน และอาจส่งผลไปถึงกล้ามเนื้อและข้อต่อของสะโพกและบั้นเอวด้วยจากลักษณะ การเดินที่ผิดไปจากอาการเจ็บส้นเท้า

การรักษาโรคเอ็นฝ่าเท้าอักเสบต้องอาศัยความร่วมมือของผู้ป่วยเป็นหลัก เพราะการใช้ยาเพียงอย่างเดียวไม่ทำให้หายได้ โดยผู้ป่วยต้องลดปัจจัยเสี่ยงต่างๆ แก้ไขรองเท้า และทำกายภาพบำบัดยืดเอ็นฝ่าเท้าและกล้ามเนื้อน่องเป็นประจำ จึงจะทำให้อาการทุเลาได้ ถ้าอา

- การไม่ดีขึ้นควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมว่ามีปัญหาอื่นร่วมด้วยหรือไม่ เนื่องจากโรคเอ็นฝ่าเท้าอักเสบแม้จะรักษาจนหายดีแล้วก็อาจกลับมาเป็นใหม่ได้อีกถ้าไม่แก้ไขหรือลดปัจจัยเสี่ยงต่างๆ